PROGRAMMA KIJKJE IN DE KEUKEN
Concertprogramma Kijkje in de Keuken van zondag 18 februari 2024 om 15.00 uur in theater de Bussel in Oosterhout
Ouverture Fantastique
Peter Benoit
Deze ouverture is het eerste originele werk voor fanfareorkest met de volledige saxofoonfamilie en werd gecomponeerd door de belangrijkste figuur uit de Vlaams Nationale School: Peter Benoit (1834-1901). De Ouverture Fantastique dateert uit 1856, één jaar voor Benoit de ‘Prix de Rome’ won en sluit een eerste periode van compositie af die algemeen omschreven wordt als zijn leertijd.
​
Al op jonge leeftijd componeerde Peter Benoit zijn eerste werken voor de Sint-Salvatorkerk en voor de Sint-Ceciliafanfare van zijn geboortedorp Harelbeke. Deze korte werken (meestal marsen) zijn nog niet teruggevonden. Van vele van zijn ouvertures verschenen later bewerkingen voor harmonie- en fanfareorkest maar deze Ouverture Fantastique is zijn enige originele werk voor blaasorkest en maakt dit werk (zeker historisch gezien) nog interessanter.
​
De vorm van de ‘Ouverture Fantastique’ is zeer klassiek met een mysterieuze inleiding in g-mineur en een allegro-poco-vivace-gedeelte dat doet denken aan de romantische ouvertures van Carl Maria von Weber. Het allegro-deel is een perfecte sonatevorm met een virtuoos eerste thema in sol klein en een triomfantelijk (bijna jubelend en volksliedachtig) tweede thema.
Voyage au centre de la terre
Harrie Janssen
Deze compositie is gebaseerd op de wereldberoemde roman van Jules Verne. Het boek beschrijft de poging het middelpunt van de aarde te bereiken, vanuit de op IJsland gesitueerde vulkaankrater ‘de Snaeffels’. De Duitse geoloog professor Lidenbrock wordt hierbij vergezeld door zijn neefje Axel en een IJslandse gids genaamd Hans. De componist heeft getracht in dit eendelige werk een aantal belangrijke momenten uit deze roman te verklanken. In de inleiding wordt door middel van donkere kleuren een beeld geschetst van de desolate sfeer op het eiland. Vervolgens staan ostinate ritmiek en virtuositeit voor de hectische afdaling in de vulkaankrater. De groep daalt dieper en dieper af en onderweg komen ze allerlei rotsformaties, fossielen en mineralen tegen en raken zelfs verdwaald. Vanuit het diepste der diepten klinkt een gebed en vreemde verschijnselen en onvoorspelbare weersomstandigheden vergezellen dit zonderlinge fenomeen. In een orkestrale tutti-episode wordt deze indruk verklankt. Na een reeks verdere ontdekkingen, belandt het gezelschap tenslotte in zee. Ze worden door vissers opgepikt en zien eindelijk weer daglicht.
Mars uit De liefde voor de Drie Sinaasappelen
Sergej Prokofjev - arr. Luc Vertommen
Na zijn eerste bezoek aan de Verenigde Staten in 1918 werd Prokofiev gevraagd door de directeur van de Chicago Opera om een opera te schrijven. Prokofiev baseerde zijn satirische opera The Love for Three Oranges, opus 33, op het toneelstuk van Carlo Gozzi in Commedia dell'arte-traditie. De opera ging in première in Chicago op 30 december 1921, onder leiding van de componist.
The Love for Three Oranges (De liefde voor drie sinaasappelen) werd Prokofievs meest populaire opera. Wat de muziek van The Love for Three Oranges bekender heeft gemaakt dan die van zijn andere opera’s, is de populaire orkestsuite uit 1924 van 15-20 minuten die ervan is afgeleid en de transcriptie van de mars en het scherzo als pianostukken.
​
De mars verschijnt voor het eerst in de opera vlak voordat Truffaldino (de hofnar) de melancholische prins aan het lachen probeert te maken. De ritmes zijn veerkrachtig en de prikkelende dissonanten zorgen voor kleur en vinnigheid. De beroemde marsmelodie klinkt zowel zacht als brutaal. Prokofiev citeert de mars ook in het tweede bedrijf van zijn ballet Assepoester.
​
Het Open Fanfare Orkest heeft dit werk nog niet gerepeteerd. Zo kan het orkest u een ‘Kijkje in de Keuken’ geven hoe de dirigent samen met het orkest repeteert en zo noten omzet in mooie muziek.
Excalibur
Jan Van der Roost
Het werk Excalibur is oorspronkelijk geschreven voor brassband en werd bekroond in de compositiewedstrijd Adolphe Sax, georganiseerd door de Vlaamse Brass Band Federatie. Zoals de titel al aangeeft, was het zwaard van de legendarische koning Arthur de inspiratiebron voor dit spectaculaire stuk. In de muziek worden de snelheid, kracht en wendbaarheid van het koninklijke zwaard weerspiegeld. Het expressieve middendeel duidt op de vergevensgezindheid en grootmoedigheid van de middeleeuwse vorst en diens geliefde Guinevere. Het Open Fanfare Orkest voert een bewerking voor fanfare orkest uit dat getranscribeerd is door Erik Somers.
Valley of the Pinios
Kevin Houben
Op hoge, kalkrijke zandsteenrotsen liggen de monumentale kloosters van Meteora, een gebied in het noorden van centraal Griekenland. De rotspilaren bieden uitzicht op de vallei van de Pinios. Met dit onderwerp als bron van inspiratieheeft componist Kevin Houben Valley of the Pinios gecreëerd. Je hoort als het ware de wind rond de kalkrotsen wervelen. De sacrale sfeer van de kloosters, de gebeden, de eenzaamheid… maar ook de weidsheid van de vallei en de pracht van de natuur worden in deze compositie verklankt.
Champagner Galop
Hans Christian Lumbye
Waltzen en polka’s associeert u natuurlijk met Wenen en Weense componisten. Toch is dat niet de enige plek waar dergelijke muziek vandaan komt. De Deen Hans Christian Lumbye was een grote bewonderaar van de Weense orkestmuziek van Strauss en tijdgenoten. Ook Lumbye werd beroemd in dit genre en verwierf er zelfs zijn bijnaam ‘Strauss van het noorden’ mee. Lumbye is beroemdgeworden met zijn onbezorgde en lichte walsen, galops, polkas, mazurka’s en marsen. De Champagner-Galopp is zonder twijfel het meest gespeelde werk van deze meester uit het noorden.